✨Chủ Nghĩa Khắc Kỷ - Phong Cách Sống Bản Lĩnh Và Bình Thản (Tái bản 2023)

Mua tại Shopee

Mua tại Tiki

Mua tại Lazada

Mua tại Tiktok

Chủ Nghĩa Khắc Kỷ - Phong Cách Sống Bản Lĩnh Và Bình Thản Bạn mong muốn điều gì từ cuộc sống này? Có thể câu trả lời của bạn là muốn có một người bạn đời biết quan tâm, một công việc tốt và một ngôi nhà đẹp, nhưng chúng thực ra chỉ là một số thứ bạn muốn có trong cuộc sống. Khi hỏi bạn mong muốn điều gì từ cuộc sống này, tôi đang hỏi theo nghĩa rộng nhất. Tôi không hỏi về những mục tiêu mà bạn đề ra khi thực hiện các hoạt động hằng ngày, mà tôi đang hỏi về mục tiêu lớn lao trong cuộc sống của bạn. Nói cách khác, trong số những thứ bạn có thể theo đuổi trong cuộc sống, thứ nào bạn tin là có giá trị nhất? Nhiều người sẽ khó lòng nêu ra được mục tiêu này. Họ biết mình muốn gì trong từng phút một hoặc thậm chí từng thập kỷ một trong suốt cuộc đời mình, nhưng họ chưa bao giờ dành thời gian để suy ngẫm về mục tiêu sống lớn lao của bản thân. Chuyện này có lẽ cũng dễ hiểu. Nền văn hóa của chúng ta vốn không khuyến khích mọi người nghĩ về những điều như vậy, mà chỉ tạo ra hết xao lãng này đến xao lãng khác, để chúng ta không bao giờ phải bận tâm đến chúng. Nhưng một mục tiêu lớn lao trong đời là thành phần đầu tiên của một triết lý sống. Nếu bạn không có một mục tiêu lớn lao trong đời, tức là bạn không có một triết lý sống chặt chẽ. Nhưng tại sao có một triết lý sống lại quan trọng? Vì nếu không có nó, bạn sẽ có nguy cơ sống lầm lạc – bất kể bạn đã làm gì, bất kể mọi niềm vui thú mà bạn đã thụ hưởng lúc sinh thời, chung quy bạn vẫn sẽ sống một cuộc đời tồi tệ. Nói cách khác, có nguy cơ là lúc bạn đang nằm hấp hối trên giường, bạn sẽ nhìn lại và nhận ra rằng mình đã uổng phí một cơ hội sống. Thay vì dành cuộc đời mình để theo đuổi điều gì đó thực sự đáng giá, bạn đã phung phí nó khi mặc cho bản thân bị xao lãng trước vô số thứ phù phiếm mà cuộc đời đưa đến. Giờ giả sử bạn đã xác định được mục tiêu lớn lao trong đời mình. Và bạn cũng biết rõ tại sao mục tiêu này lại đáng để phấn đấu. Dù thế, bạn vẫn có nguy cơ sống lầm lạc. Bạn có thể sẽ không đạt được mục tiêu này, nhất là nếu không có một chiến lược hiệu quả. Do đó, thành phần thứ hai của một triết lý sống là một chiến lược để đạt được mục tiêu lớn lao của bạn. Chiến lược này sẽ chỉ rõ cho bạn phải làm những gì trong cuộc sống hằng ngày, từ đó tối đa hóa khả năng đạt được điều mà bạn xem là đáng giá nhất trong cuộc đời mình. Cuốn sách này dành cho những người đang tìm kiếm một triết lý sống. Trong các trang tiếp theo, tôi sẽ tập trung vào một triết lý mà tôi thấy hữu ích và tôi nghĩ rằng nhiều độc giả cũng sẽ thấy như vậy. Đó là triết lý của trường phái Khắc kỷ cổ đại. Tuy triết lý sống này đã lâu đời nhưng ngày nay nó xứng đáng nhận được sự chú ý của bất kỳ cá nhân nào mong muốn có được một cuộc sống vừa ý nghĩa vừa trọn vẹn – những người mong muốn có được một cuộc sống tốt đẹp. Nói cách khác, cuốn sách này đưa ra lời khuyên mọi người nên sống như thế nào. Đúng hơn, tôi sẽ là cầu nối mang đến cho bạn lời khuyên của các triết gia Khắc kỷ từ hai ngàn năm trước. Đây là điều mà các triết gia đồng nghiệp của tôi thường miễn cưỡng thực hiện, nhưng nói đi cũng phải nói lại, họ chủ yếu quan tâm đến “tính học thuật” của triết học; tức là họ chuyên nghiên cứu về lý thuyết hoặc lịch sử. Ngược lại, tôi quan tâm đến tính thực tiễn của chủ nghĩa Khắc kỷ: mục tiêu của tôi là áp dụng triết lý này vào cuộc sống của mình và khuyến khích người khác áp dụng nó vào cuộc sống của họ. Tôi cho rằng các triết gia Khắc kỷ cổ đại sẽ khuyến khích cả hai đường hướng này, nhưng họ cũng sẽ khẳng định rằng lý do chính để tìm hiểu về chủ nghĩa Khắc kỷ là nhằm áp dụng nó vào thực tiễn. Điểm nữa cần hiểu rõ là mặc dù chủ nghĩa Khắc kỷ là một triết lý, nhưng nó cũng bao hàm cả yếu tố tâm lý. Các nhà Khắc kỷ nhận ra rằng một cuộc sống đầy rẫy cảm xúc tiêu cực – bao gồm tức giận, lo lắng, sợ hãi, đau buồn và ghen tị – không phải là một cuộc sống tốt đẹp. Do đó, họ trở thành những nhà quan sát nhạy bén về hoạt động của tâm trí con người và kết quả là trở thành một số nhà tâm lý học uyên bác nhất thời cổ đại. Họ tiếp tục phát triển các kỹ thuật để ngăn không cho các cảm xúc tiêu cực xuất hiện và để dập tắt chúng khi những nỗ lực ngăn chặn thất bại. Ngay cả những độc giả không tin tưởng phương pháp suy diễn của triết học cũng nên quan tâm đến các kỹ thuật này. Suy cho cùng, ai lại không muốn giảm bớt số lượng cảm xúc tiêu cực trong cuộc sống hằng ngày cơ chứ? Mặc dù tôi đã nghiên cứu triết học trong suốt cả quãng đời trưởng thành, nhưng thực ra mãi cho đến thời gian gần đây, vốn kiến thức của tôi về chủ nghĩa Khắc kỷ vẫn còn nghèo nàn vô cùng. Các giảng viên đại học và cao học chưa từng yêu cầu tôi tìm đọc các triết gia Khắc kỷ, và mặc dù cũng ham đọc sách, nhưng tôi lại không có nhu cầu tìm đọc họ. Nhìn chung, tôi không có nhu cầu chiêm nghiệm về một triết lý sống nào cả. Thay vào đó, như hầu hết mọi người, tôi cảm thấy thoải mái với thứ triết lý sống mặc định: theo đuổi tiền tài, địa vị xã hội và lạc thú. Có thể xem triết lý sống của tôi là một dạng chủ nghĩa khoái lạc khai ngộ. Thế nhưng, ở độ tuổi ngoài 40, dòng đời bắt đầu đưa đẩy tôi tiếp xúc với chủ nghĩa Khắc kỷ. Đầu tiên phải kể đến cuốn tiểu thuyết A Man in Full của Tom Wolfe xuất bản năm 1998. Trong truyện, một nhân vật tình cờ phát hiện ra triết gia Khắc kỷ Epictetus và sau đó luôn nhiệt tình trích dẫn triết lý sống của ông. Tôi thấy điều này vừa hấp dẫn lại vừa khó hiểu. Hai năm sau, tôi bắt đầu tiến hành nghiên cứu để viết một cuốn sách về chủ đề ham muốn. Trong quá trình này, tôi xem xét những lời khuyên đã được đưa ra suốt hàng thiên niên kỷ qua về việc làm chủ ham muốn. Tôi bắt đầu tìm hiểu quan điểm của các tôn giáo về ham muốn, bao gồm Cơ Đốc giáo, Ấn Độ giáo, Đạo giáo, Sufi giáo và Phật giáo (nhất là Thiền tông). Tôi tiếp tục xem xét lời khuyên về cách làm chủ ham muốn của các triết gia phương Tây nhưng nhận thấy chỉ có một số ít người đề cập đến vấn đề này, nổi bật là các triết gia Hy Lạp cổ đại thuộc trường phái Epicurean, trường phái Hoài nghi và trường phái Khắc kỷ. Thực ra, tôi có một động cơ sâu xa khi nghiên cứu về chủ đề ham muốn. Từ lâu tôi đã mến mộ Thiền tông và nghĩ rằng nếu chiêm nghiệm kỹ hơn về nó trong quá trình nghiên cứu, tôi có thể trở thành một Thiền sư thực thụ. Thế nhưng, tôi bất ngờ phát hiện ra một số điểm tương đồng giữa chủ nghĩa Khắc kỷ và Thiền tông. Chẳng hạn, cả hai đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc suy ngẫm về bản chất tạm thời của thế giới xung quanh chúng ta và tầm quan trọng của việc làm chủ ham muốn, trong giới hạn khả năng cho phép. Họ cũng khuyên chúng ta theo đuổi sự bình thản và đưa ra chỉ dẫn để đạt đến và duy trì được trạng thái này. Ngoài ra, tôi cũng nhận thấy chủ nghĩa Khắc kỷ phù hợp với bản tính ưa phân tích mọi sự của tôi hơn là Phật giáo. Kết quả là tôi nghĩ đến chuyện trở thành một người thực hành chủ nghĩa Khắc kỷ, thay vì là một người tu tập Thiền tông. Trước khi bắt đầu nghiên cứu về ham muốn, đối với tôi, chủ nghĩa Khắc kỷ là một triết lý sống không thiết thực, nhưng khi đọc tác phẩm của các triết gia Khắc kỷ, hóa ra hầu hết mọi điều tôi từng biết về họ đều sai bét. Đầu tiên, tôi biết rằng từ điển định nghĩa một người Khắc kỷ là “người dường như lãnh đạm hoặc không bị ảnh hưởng bởi niềm vui, nỗi buồn, khoái lạc hay đau đớn”. Vì vậy, tôi tưởng họ là những người hay kìm nén cảm xúc. Thế nhưng, tôi khám phá ra rằng mục tiêu của chủ nghĩa Khắc kỷ không phải là loại trừ cảm xúc khỏi cuộc sống mà là loại trừ những cảm xúc tiêu cực. Khi đọc các tác phẩm của chủ nghĩa Khắc kỷ, tôi bắt gặp những cá nhân vui vẻ và lạc quan về cuộc sống (mặc dù họ luôn dành thời gian để suy nghĩ đến tất cả những viễn cảnh tồi tệ có thể xảy ra với họ), những cá nhân có khả năng tận hưởng trọn vẹn những thú vui của cuộc sống (đồng thời cũng thận trọng để không trở thành nô lệ cho những thú vui đó). Ngạc nhiên làm sao, tôi cũng bắt gặp những cá nhân coi trọng niềm vui; quả thực, theo Seneca, điều mà các nhà Khắc kỷ cố gắng khám phá là “cách tâm trí có thể luôn luôn theo đuổi một lộ trình kiên định và thuận lợi, có khuynh hướng tích cực đối với chính nó, và nhìn nhận được các trạng thái của nó bằng niềm vui”. Ông cũng khẳng định rằng người thực hành các nguyên tắc Khắc kỷ “cần phải luôn, dù anh ta có muốn hay không, cảm thấy hân hoan và có một niềm vui sâu sắc phát xuất từ bên trong, bởi lẽ anh ta thích thú với những nguồn vui của riêng mình, và không hề khao khát niềm vui nào lớn hơn những niềm vui nội tại này”. Tương tự, triết gia Khắc kỷ Musonius Rufus nói rằng nếu sống theo những nguyên tắc Khắc kỷ thì chúng ta tất có được “tâm tính vui vẻ và niềm vui bền vững”. Thay vì sống thụ động, nhẫn nhục cam chịu sự bất công và bạo hành của thế giới, các nhà Khắc kỷ đã nỗ lực trọn đời để biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn. Chẳng hạn như Cato Trẻ, triết lý sống Khắc kỷ của Cato không hề ngăn cản ông dũng cảm đấu tranh để khôi phục nền Cộng hòa La Mã. (Tuy không đóng góp tác phẩm nào cho chủ nghĩa Khắc kỷ, nhưng Cato là một nhà Khắc kỷ; kỳ thực, Seneca xem ông là một nhà Khắc kỷ hoàn hảo.) Cũng vậy, Seneca dường như luôn tràn đầy nhiệt huyết: không chỉ là một triết gia, ông còn là một nhà soạn kịch thành công, cố vấn chính trị cho hoàng đế, và có thể xem là một chủ ngân hàng đầu tư vào thời đó. Và Marcus Aurelius, ông không chỉ là một triết gia mà còn là một hoàng đế La Mã – kỳ thực, ông được xem là một trong những hoàng đế La Mã vĩ đại nhất. Khi đọc về các nhà Khắc kỷ, tôi cảm thấy vô cùng thán phục họ. Họ dũng cảm, chừng mực, lý trí và kỷ luật – những phẩm chất mà tôi muốn có. Họ cũng cho rằng điều quan trọng đối với chúng ta là làm trọn bổn phận của mình và giúp đỡ đồng loại – những giá trị mà tôi sẽ chia sẻ. Trong quá trình nghiên cứu về chủ đề ham muốn, tôi khám phá ra rằng những nhà tư tưởng đều nhất trí một điều, đó là nếu không vượt qua được thói tham lam vô độ, không biết thỏa mãn của mình, chúng ta sẽ khó lòng có được một cuộc sống tốt đẹp và ý nghĩa. Họ cũng nhất trí rằng cách thức hữu hiệu giúp chúng ta chế ngự xu hướng lúc nào cũng muốn có nhiều hơn này là thuyết phục bản thân muốn những thứ mình đã có sẵn. Đây dường như là một tri kiến quan trọng, nhưng nó đặt ra một câu hỏi rằng chính xác thì chúng ta cần phải làm gì để đạt được điều đó. Tôi vui mừng khi phát hiện ra rằng các nhà Khắc kỷ đã có lời giải cho câu hỏi này. Họ đã phát triển một kỹ thuật khá đơn giản, nếu được thực hành, có thể giúp chúng ta hân hoan với con người hiện tại của mình, dù chỉ trong một khoảng thời gian, sống cuộc đời mà chúng ta đang sống, bất kể cuộc đời đó có ra sao đi nữa. Càng nghiên cứu về chủ nghĩa Khắc kỷ, tôi càng bị cuốn vào triết lý của họ. Nhưng khi nổi hứng chia sẻ với người khác về chủ nghĩa Khắc kỷ, tôi sớm nhận ra rằng không chỉ có mỗi tôi hiểu sai về triết lý này. Bạn bè, người thân và ngay cả đồng nghiệp của tôi ở trường đại học dường như đều cho rằng các nhà Khắc kỷ là những người đặt mục tiêu kìm nén mọi cảm xúc và do đó sống một cuộc đời lãnh đạm và tẻ nhạt. Tôi chợt nhận ra rằng các nhà Khắc kỷ là nạn nhân của những định kiến sai lầm. Chỉ riêng vấn đề này cũng đã đủ thôi thúc tôi viết một cuốn sách về các nhà Khắc kỷ – một cuốn sách sẽ đính chính lại sự thật – nhưng trong quá trình viết, tôi dần có một động lực thứ hai thậm chí còn mạnh mẽ hơn. Sau khi nghiên cứu chủ nghĩa Khắc kỷ, tôi bắt đầu thử sống theo triết lý này một cách có chừng mực. Đến nay, thử nghiệm đã thành công đến mức tôi nóng lòng muốn loan báo cho cả thế giới những gì mà tôi khám phá được, vì tôi tin rằng mọi người đều có thể thu được lợi ích từ việc nghiên cứu các nhà Khắc kỷ và áp dụng triết lý sống của họ. Vào thời Hy Lạp và La Mã cổ đại, nếu ai đó muốn trở thành người Khắc kỷ, họ có thể gia nhập một trường học của phái Khắc kỷ. Nhưng điều này hiện không còn khả thi, nếu muốn trở thành người Khắc kỷ, bạn chỉ có thể tham khảo tác phẩm của các nhà Khắc kỷ thời cổ đại, nhưng bạn sẽ phát hiện ra rằng nhiều tác phẩm trong số đó đã bị thất lạc, nhất là tác phẩm của các nhà Khắc kỷ Hy Lạp. Hơn nữa, nếu đọc các tác phẩm còn sót lại, bạn sẽ thấy mặc dù chúng trình bày và phân tích chi tiết về chủ nghĩa Khắc kỷ nhưng lại không đưa ra một giáo án dành cho những người mới học về chủ nghĩa Khắc kỷ. Thách thức mà tôi đối mặt trong quá trình viết cuốn sách này là xây dựng một kế hoạch như vậy từ những manh mối rải rác trong các tác phẩm của chủ nghĩa Khắc kỷ. Mặc dù phần còn lại của cuốn sách sẽ cung cấp các hướng dẫn chi tiết để thực hành chủ nghĩa Khắc kỷ, nhưng tôi xin phép mô tả sơ bộ ở đây một số điều cần phải làm nếu chúng ta lựa chọn chủ nghĩa Khắc kỷ làm triết lý sống. Chúng ta sẽ xem xét lại các mục tiêu trong cuộc sống. Đặc biệt, chúng ta sẽ thuộc nằm lòng tuyên ngôn của phái Khắc kỷ, rằng nhiều thứ mà chúng ta khao khát vốn dĩ chẳng đáng để theo đuổi, nhất là danh vọng và của cải. Thay vào đó, chúng ta tập trung theo đuổi sự bình thản và cái mà các nhà Khắc kỷ gọi là đức hạnh. Chúng ta sẽ khám phá ra rằng đức hạnh của phái Khắc kỷ không giống với những gì con người thời nay nghĩ về từ này. Chúng ta cũng sẽ khám phá ra rằng sự bình thản mà các nhà Khắc kỷ truy cầu không phải là trạng thái bình thản có thể đạt được bằng cách uống thuốc an thần; nói cách khác, đó không phải là một trạng thái giống như thây ma. Thay vì vậy, nó là một trạng thái không có các cảm xúc tiêu cực, chẳng hạn như tức giận, đau buồn, lo âu và sợ hãi, mà chỉ có những cảm xúc tích cực – đặc biệt là niềm vui. Chúng ta sẽ nghiên cứu các kỹ thuật tâm lý đã được các nhà Khắc kỷ phát triển nhằm đạt được và duy trì sự bình thản, đồng thời sử dụng các kỹ thuật này vào cuộc sống hằng ngày. Ví dụ, chúng ta sẽ cẩn thận phân biệt giữa những thứ mình có thể kiểm soát và không thể kiểm soát, nhờ đó không còn bận tâm đến những thứ không thể kiểm soát và tập trung vào những thứ có thể kiểm soát. Chúng ta cũng sẽ nhận ra rằng người khác dễ dàng làm xáo trộn sự bình thản của chúng ta như thế nào, và do đó sẽ thực hành các chiến lược của phái Khắc kỷ để ngăn không cho họ quấy nhiễu chúng ta. Cuối cùng, chúng ta sẽ quan sát chính cuộc sống của mình một cách sâu sắc hơn. Chúng ta sẽ dõi theo bản thân khi thực hiện các công việc hằng ngày, sau đó suy ngẫm về những điều chúng ta thấy, cố gắng xác định những nguồn cơn gây ra đau khổ trong đời mình và tìm cách ngăn ngừa nỗi đau khổ đó. Thực hành chủ nghĩa Khắc kỷ rõ ràng sẽ đòi hỏi sự nỗ lực, nhưng điều này đúng với tất cả các triết lý sống chân chính. Thật thế, ngay cả chủ nghĩa “khoái lạc khai ngộ” cũng đòi hỏi sự nỗ lực. Mục tiêu lớn lao trong cuộc sống của những người theo chủ nghĩa khoái lạc khai ngộ là tối đa hóa những lạc thú mà anh ta trải nghiệm trong suốt cuộc đời. Để thực hành triết lý sống này, anh ta sẽ phải dành thời gian tìm tòi, khám phá, xếp hạng các loại lạc thú và rà soát mọi tác dụng phụ không mong muốn có thể phát sinh. Sau đó, người theo chủ nghĩa khoái lạc khai ngộ sẽ đưa ra các chiến lược nhằm tối đa hóa những lạc thú mà anh ta trải nghiệm. (Chủ nghĩa khoái lạc mê muội, mà ở đó người thực hành tìm kiếm sự thỏa mãn ngắn hạn một cách thiếu cân nhắc, theo tôi là một triết lý sống không nhất quán.) Thực hành chủ nghĩa Khắc kỷ có lẽ sẽ đòi hỏi sự nỗ lực lớn hơn so với thực hành chủ nghĩa khoái lạc khai ngộ, nhưng lại dễ dàng hơn so với thực hành Thiền Tông. Một Phật tử Thiền tông sẽ phải thiền, một sự tu tập vừa mất nhiều thời gian vừa khó về mặt thể chất và tinh thần. Ngược lại, thực hành chủ nghĩa Khắc kỷ không đòi hỏi chúng ta dành riêng một khoảng thời gian để “tập Khắc kỷ”. Mặc dù chúng ta cần phải định kỳ suy ngẫm về cuộc đời mình, nhưng nhìn chung là khoảng thời gian suy ngẫm này có thể chèn vào những thời điểm rảnh rỗi trong ngày, chẳng hạn như khi chúng ta bị kẹt xe hoặc – theo lời khuyên của Seneca – khi chúng ta đang nằm trên giường và chuẩn bị ngủ. Khi đánh giá các “chi phí” gắn liền với việc thực hành chủ nghĩa Khắc kỷ hoặc bất kỳ triết lý sống nào khác, độc giả cần phải nhận thức rằng việc không có một triết lý sống cũng khiến bạn phải trả giá. Tôi đã chỉ ra một cái giá phải trả: nguy cơ bạn sẽ dành những tháng ngày cuộc đời theo đuổi những thứ không có giá trị và dẫn đến lãng phí cuộc đời mình. Có thể lúc này, một số độc giả sẽ tự hỏi liệu việc thực hành chủ nghĩa Khắc kỷ có phù hợp với đức tin tôn giáo của họ hay không. Đối với phần lớn các tôn giáo, tôi nghĩ là có. Những người theo đạo Cơ Đốc nói riêng sẽ thấy những giáo lý của chủ nghĩa Khắc kỷ cộng hưởng với các quan điểm tôn giáo của họ. Chẳng hạn, họ cũng mong muốn đạt được sự bình thản giống như các nhà Khắc kỷ, mặc dù những người theo đạo Cơ Đốc có thể gọi nó là sự bình an. Họ sẽ đánh giá cao lời huấn thị “yêu thương nhân loại” của Marcus Aurelius. Và khi những người theo đạo Cơ Đốc bắt gặp luận điểm của Epictetus rằng có những thứ nằm trong tầm kiểm soát và có những thứ không nằm trong tầm kiểm soát của chúng ta, và rằng nếu có nhận thức, chúng ta sẽ tập trung năng lượng vào những thứ nằm trong tầm kiểm soát, họ sẽ được gợi nhắc về Lời cầu nguyện Bình an vốn thường được cho là sáng tác của nhà thần học Reinhold Niebuhr. Tôi cần phải nói thêm rằng ngay cả những người theo thuyết bất khả tri cũng hoàn toàn có thể đồng thời thực hành chủ nghĩa Khắc kỷ Phần còn lại của cuốn sách này được chia làm bốn phần. Trong phần 1, tôi trình bày sự hình thành của triết học. Mặc dù các triết gia hiện đại thường dành cả đời để tranh luận về các chủ đề trừu tượng, nhưng mục tiêu chính của hầu hết các triết gia cổ đại là giúp người bình thường sống tốt hơn. Như chúng ta sẽ thấy, chủ nghĩa Khắc kỷ là một trong những trường phái triết học cổ đại phổ biến và thành công nhất. Trong phần 2 và 3, tôi giải thích những gì chúng ta cần phải làm để thực hành chủ nghĩa Khắc kỷ. Mở đầu là các kỹ thuật tâm lý đã được chủ nghĩa Khắc kỷ phát triển để đạt đến và sau đó là duy trì sự bình thản. Kế tiếp, tôi sẽ đưa ra lời khuyên của phái Khắc kỷ về cách đối phó hiệu quả nhất với những căng thẳng trong cuộc sống thường ngày: Chẳng hạn, chúng ta nên phản ứng như thế nào khi bị người khác xúc phạm? Mặc dù nhiều thứ đã thay đổi trong hai thiên niên kỷ qua, nhưng tâm lý con người thì không mấy thay đổi. Do đó, những người đang sống ở thế kỷ hai mốt có thể gặt hái được lợi ích từ lời khuyên vốn được các triết gia như Seneca đưa ra cho người La Mã ở thế kỷ thứ nhất. Cuối cùng, trong phần 4 của cuốn sách, tôi bảo vệ chủ nghĩa Khắc kỷ trước những lời chỉ trích, cũng như đánh giá lại tâm lý học Khắc kỷ dưới ánh sáng của các phát hiện khoa học hiện đại. Tôi kết thúc cuốn sách bằng cách thuật lại những nhận thức mà mình đã đạt được trong quá trình thực hành chủ nghĩa Khắc kỷ. Các học giả đồng nghiệp của tôi có thể hứng thú với cuốn sách này; chẳng hạn họ tò mò xem tôi diễn giải những phát biểu của chủ nghĩa Khắc kỷ như thế nào. Tuy nhiên, đối tượng độc giả chính mà tôi hướng đến là những cá nhân bình thường, những người băn khoăn không biết bản thân có đang sống lầm lỗi hay không. Đối tượng này gồm những người dần nhận ra rằng họ thiếu một triết lý sống nhất quán và hậu quả là họ đang lúng túng trong các hoạt động thường ngày của mình: những thành quả họ đạt được ngày hôm nay lại phủi sạch những thành quả đã đạt được ngày hôm trước. Đồng thời, tôi cũng hướng đến những người đã có một triết lý sống nhưng lo ngại rằng triết lý đó phần nào khiếm khuyết. Trong quá trình viết cuốn sách này, tôi luôn đặt ra trong đầu câu hỏi: Nếu các nhà Khắc kỷ cổ đại đảm nhận trọng trách viết một cuốn sách hướng dẫn cho những người sống ở thế kỷ hai mốt – một cuốn sách chỉ cho chúng ta cách có được một cuộc sống tốt đẹp – thì cuốn sách đó sẽ như thế nào. Các trang tiếp theo là câu trả lời của tôi cho câu hỏi này.” Chia sẻ của tác giả William B.Irvine tới bạn đọc!

Mua tại Shopee

Mua tại Tiki

Mua tại Lazada

Mua tại Tiktok

Cẩm Nang Sinh Tồn - Những Kỹ Năng Thoát Hiểm Cần Phải Biết Trước Khi Quá Muộn

CẨM NANG SINH TỒN (The Worst-Case Scenario Survival Handbook) - Những kỹ năng thoát hiểm cần phải biết trước khi quá muộn Nếu một ngày bị chôn vùi trong cát lún, gặp cá mập giữa

Trạm Đọc|Sức Mạnh Của Thói Quen (Tái Bản)

Về cơ bản, người lớn và trẻ em không khác nhau là mấy. Bởi hầu hết những hành động hàng ngày của chúng ta đều là sản phẩm của thói quen vô thức. Thế nhưng

Sổ Tay Thực Hành Manifest: Biến Những Giấc Mơ Thành Hiện Thực

Sổ Tay Thực Hành Manifest MANIFEST - Có phải dạo gần đây bạn hay bắt gặp cụm từ này trên mạng xã hội? Bạn biết manifest nghĩa là gì, nhưng lại chưa biết thực hành sao cho hiệu quả? Bạn đang có điều muốn manifest, như thi đỗ nguyện vọng 1 hay được đi concert của thần tượng, nhưng đang phân vân giữa rất nhiều các phương pháp khác nhau? Vậy thì cuốn SỔ TAY THỰC HÀNH MANIFEST chắc chắn sẽ là lựa chọn tuyệt vời dành cho bạn! Được thiết kế dựa trên cuốn sách “Nhập môn manifest” của tác giả Astrid Carvel, SỔ TAY THỰC HÀNH MANIFEST với trình bày đẹp mắt cùng hướng dẫn vô cùng cô đọng - sẽ cho bạn cơ hội trải nghiệm những phương pháp manifest phổ biến nhất hiện giờ. Từ không gian kích thích khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng với vision board (bảng tầm nhìn), đến phần viết ra những mong muốn với phương pháp 3-6-9, 55x5,… SỔ TAY THỰC HÀNH MANIFEST giới thiệu tới bạn 11 phương pháp thực hành đi theo 2 bước cơ bản trong lộ trình manifest: tưởng tượng (hình dung) và viết (lên kịch bản) về điều mình mơ ước. Bạn sẽ không chỉ được tiếp cận các lý thuyết manifest một cách bài bản mà còn có thể áp dụng ngay những gì vừa đọc cho nhu cầu thực tế của bản thân. Không chỉ vậy, trong cuốn sổ này còn đặc biệt có thêm 4 loại nhật ký được trình bày theo hình thức 1 tháng, giúp bạn làm quen và bước đầu hình thành vòng tròn tuần hoàn tích cực trong lối sống của bản thân. Hãy bắt đầu hành trình manifest đầy cảm hứng của bạn ngay hôm nay với SỔ TAY THỰC HÀNH MANIFEST - vì cuộc sống tươi đẹp nhất đang chờ bạn phía trước! Trên chặng đường này, Bookland chúc bạn sớm cảm nhận được hương vị ngọt ngào của niềm vui chân thực và niềm tự hào của việc đạt được kết quả mà mình hằng mong đợi từ lâu nhé!                  

Trạm Đọc | Thông Minh Hơn, Nhanh Hơn, Giỏi Hơn

Thông minh hơn, nhanh hơn, giỏi hơn là kết quả nhiên cứu của Charles Duhigg về cơ chế hoạt động của năng suất và nỗ lực để tìm hiểu lý do vì sao một số cá nhân và

Trạm Đọc | Sức Mạnh Của Sự Túng Quẫn

Daymond dùng sức mạnh của sự túng quẫn kể từ khi ông bắt đầu may áo phông và bày bán trên đường phố Queens. Với ngân sách vỏn vẹn 40 đô-la, Daymond phải đưa ra

Bùng Nổ Bộ Não Với Siêu Phương Pháp Huấn Luyện Silva (Tái Bản 2025) - Bản Quyền

Bùng Nổ Bộ Não Với Siêu Phương Pháp Huấn Luyện Silva Suy nghĩ, ý tưởng và niềm tin của bạn tạo điều kiện cho trải nghiệm cuộc sống của bạn. Khi bạn học cách sử

Combo 2 cuốn sách: Trở Thành Người Ảnh Hưởng + Tinh Thần Samurai Trong Thế Giới Phẳng (Tái Bản 2017)

1. Trở Thành Người Ảnh Hưởng Khi còn bé, bạn muốn sau này lớn lên mình sẽ trở thành một người như thế nào? Bạn có mơ rằng mình sẽ trở thành một diễn viên

Tâm Lý Học Tích Cực

Tâm Lý Học Tích Cực    Tâm Lý Học Tích Cực là một cuốn sách thực hành về sự phát triển cá nhân và nuôi dưỡng niềm vui, thông qua cách tiếp cận của tâm lý

Sách Nỗi Đau Này Không Thuộc Về Bạn

- Sang chấn liên thế hệ, thấu hiểu và chữa lành - Trầm cảm, lo âu, những cơn đau mạn tính, chứng ám ảnh sợ hãi, thôi thúc tự hoại, những ý nghĩ ám ảnh…

Sách - Bí Ẩn Ngôi Nhà Vô Tận (1980)

PIRANESI - BÍ ẨN NGÔI NHÀ VÔ TẬN Ngôi nhà của Piranesi không phải là một ngôi nhà bình thường: những căn phòng chứa đựng trong nó là vô tận, những hành lang uốn khúc

Không Giới Hạn - Khám Phá Ho'oponopono

Nhà xuất bản: Thế Giới Tác giả: Joe Vitale - Ihaleakala Hew Len Dịch giả: Tường Linh Kích thước: 14 x 20.5 cm Số trang: 304 Loại bìa: Bìa mềm ----------------- "KHÔNG GIỚI HẠN là câu

Combo 2 cuốn: An nhiên giữa những thăng trầm + Như mây thong dong

An Nhiên Giữa Những Thăng Trầm Ai trong đời chẳng từng một lần rơi vào tận cùng nỗi cô đơn, chợt thấy mình yếu đuối, mong manh quá đỗi; chẳng từng một lần chực gục

CHỮA LÀNH ĐỨA TRẺ TỔN THƯƠNG BÊN TRONG - Robert Jackman - Trần Tuyết dịch – First News – Nxb Dân Trí

Có thể bạn từng hỏi bản thân những câu hỏi sau đây: “Sao những chuyện tệ hại này cứ xảy đến với tôi?”; “Sao tôi cứ mãi thấy tức giận, đau khổ, trống rỗng và

Sách - Bí Ẩn Ngôi Nhà Vô Tận (1980)

PIRANESI - BÍ ẨN NGÔI NHÀ VÔ TẬN Ngôi nhà của Piranesi không phải là một ngôi nhà bình thường: những căn phòng chứa đựng trong nó là vô tận, những hành lang uốn khúc

COMBO 2 cuốn Rèn luyện tư duy phản biện + Tư duy hệ thống trong công việc

- Vì sao tâm trí bạn lại thường xuyên chống lại bạn, hay nói cách khác vì sao tâm trí bạn thường tự suy diễn ra những ý nghĩ tiêu cực và phụ thuộc vào

Bản Chất Của Ý Thức - Bản Quyền

Bản Chất Của Ý Thức Trong nhịp sống hiện đại với vô vàn biến động, con người thường tìm kiếm sự bình an nội tại như một điểm tựa để cân bằng giữa những xô

Sách Thôi Miên Bằng Ngôn Từ- Nghệ thuật quyến rũ và thuyết phục khách hàng chỉ bằng ngôn từ cửa bạn. Tặng Kèm BookMark

Sách Thôi Miên Bằng Ngôn Từ- Nghệ thuật quyến rũ và thuyết phục khách hàng chỉ bằng ngôn từ cửa bạn. Tặng Kèm BookMark

Trạm Đọc | Sức Mạnh Của Tập Trung

Guồng quay liên tục của cuộc sống khiến chúng ta dường như chao đảo và vô cùng căng thẳng. Hàng ngày, luôn có một núi công việc chờ chúng ta giải quyết, từ việc học

Sách Ánh Chớp Tư Duy _First News

Sách Ánh Chớp Tư Duy ------------ Lấy Cảm Hứng Từ Những Phát Biểu Tại Hội Nghị Cấp Cao Chính Phủ năm 2013 - Mohammed bin Rashid Al Maktoum “Công việc của chính phủ là mang

Sách Truyền Sao Cho Thông Andrew Macarthy - Bản Quyền

Thông tin sách: Tên sách: Truyền Sao Cho Thông Tác giả: Andrew Macarthy Người dịch: Ngọc Nguyễn Thể loại: Kỹ năng Khổ: 15,7x24cm Số trang: 400 trang Nhà Xuất Bản Phụ Nữ Việt Nam Thương

Combo 2 cuốn sách: Bạn là ai và làm thế nào để sống tốt hơn + Cú nhảy đề đời

1. Bạn là ai và làm thế nào để sống tốt hơn Làm cách nào bạn khiến cho một Người Ủng hộ thay bóng đèn? Giải đáp: Anh ta đã thay nó rồi. Làm cách

BIZBOOKS - Sách Thôi Miên Bằng Ngôn Từ - MinhAnBooks

BIZBOOKS - SÁCH THÔI MIÊN BẰNG NGÔN TỪ - MinhAnBooks Làm thế nào để thu hút và thuyết phục khách hàng chỉ bằng ngôn từ của bạn? “Bản chất ngôn từ là phép thuật và

Ánh Chớp Tư Duy (Tái bản 2022)

Sách Ánh Chớp Tư Duy (Tái bản 2022) ------------ Ánh Chớp Tư Duy (Tái bản 2022)   

Berlin Rules - Cách Của Người Đức

Berlin Rules - Cách Của Người Đức ------------   Nước Đức gọi thời điểm sau Thế chiến thứ hai năm 1945 là Stunde Null (thời khắc số 0). Vào lúc đó, Đức hoàn toàn sụp

KHÔNG GIỚI HẠN – Khám phá Ho’oponopono – Phương pháp bí truyền để đạt đến thịnh vượng, an khang và viên mãn – Joe Vitale và Ihaleakala Hew Len – Tường Linh dịch – Phương Nam Book – NXB Thế Giới (Bìa mềm)

"KHÔNG GIỚI HẠN là câu chuyện về sự trở về trạng thái zero, nơi không một thứ gì tồn tại nhưng mọi thứ đều khả dĩ. Ở trạng thái zero, không còn tư tưởng, ngôn

Chữa Lành Đứa Trẻ Tổn Thương Bên Trong

Thông tin sản phẩm Mã hàng 8935086857977 Tên Nhà Cung Cấp FIRST NEWS Tác giả Robert Jackman Người Dịch Trần Tuyết NXB Dân Trí Năm XB 2023 Ngôn Ngữ Tiếng Việt Trọng lượng (gr) 420

Chữa Lành Đứa Trẻ Tổn Thương Bên Trong - Robert Jackman - Trần Tuyết dịch - (bìa mềm)

Chữa Lành Đứa Trẻ Tổn Thương Bên Trong - Robert Jackman - Trần Tuyết dịch - (bìa mềm) - Giá bìa: 188.000đ - Vượt qua vết thương thời thơ ấu để sống cuộc đời trọn

Combo Sách Kĩ Năng Sống: Đọc Vị Bất Kỳ Ai + Tuổi Trẻ Đáng Giá Bao Nhiêu (Tái Bản)

Đọc Vị Bất Kỳ Ai Bạn băn khoăn không biết người ngồi đối diện đang nghĩ gì? Họ có đang nói dối bạn không? Đối tác đang ngồi đối diện với bạn trên bàn đàm

Thao Túng Tâm Lý Trong Giao Tiếp - 1980

Giới thiệu sách Thao Túng Tâm Lý Trong Giao Tiếp Con người là sinh vật luôn sống cùng với niềm trăn trở, bởi vậy những kĩ thuật như điều khiển tâm trí hay tẩy não

Nhỏ là đẹp

Tất cả chúng ta đều sinh ra rồi mất đi, nhưng những gì ta đã lấy đi trong quá trình sinh sống và cả những thứ ta đã để lại cho thế giới này, sẽ

Sách Ánh Chớp Tư Duy

Ánh Chớp Tư Duy - Lấy cảm hứng từ những phát biểu tại hội nghị cấp cao chính phủ năm 2013. "UAE là một hiện diện mới trong nền kinh tế toàn cầu, nó được

10 Phút Tĩnh Tâm - 71 Thói Quen Cân Bằng Cuộc Sống Hiện ĐạiPhút Tĩnh Tâm - 71 Thói Quen Cân Bằng Cuộc Sống Hiện Đại

Mỗi buổi sáng thức dậy, bạn uể oải nhấc mình ra khỏi giường. Bạn nhớ ra tất cả các việc phải làm trong ngày: một vài cuộc họp, một dự án đến hạn hoàn thành,

Quản Lý Cảm Xúc Làm Chủ Lý Trí

“Trí tuệ của chúng ta không tồn tại ở trí não cá nhân mà ở tư duy tập thể. Để làm việc, mỗi cá nhân không chỉ dựa vào tri thức lưu trữ trong hộp

Combo Hãy Khiến Tương Lai Biết Ơn Vì Hiện Tại Bạn Đã Cố Gắng Hết Mình Và Trí Thông Minh Của Sự Tinh Tế( Tặng kèm sổ tay)

Combo Hãy Khiến Tương Lai Biết Ơn Vì Hiện Tại Bạn Đã Cố Gắng Hết Mình Và Trí Thông Minh Của Sự Tinh Tế( Tặng kèm sổ tay) 1. Hãy Khiến Tương Lai Biết Ơn

Bùng Nổ Bộ Não Với Siêu Phương Pháp Huấn Luyện Silva (Cuốn sách được Psychology today lựa chọn)

Sách Bùng Nổ Bộ Não Với Siêu Phương Pháp Huấn Luyện Silva ------------ Bùng Nổ Bộ Não Với Siêu Phương Pháp Huấn Luyện Silva  Nhà xuất bản : Nhà Xuất Bản Dân Trí.  Công ty

Combo 2 Cuốn Chữa Lành Từ Tâm: Trí Tuệ Của Trái Tim sky + Vì Cậu Là Bạn Nhỏ Của Tớ sky

Combo 2 Cuốn Chữa Lành Từ Tâm: Trí Tuệ Của Trái Tim sky + Vì Cậu Là Bạn Nhỏ Của Tớ sky 1. Trí Tuệ Của Trái Tim Trái tim cũng có trí tuệ, và

SON RISE - PHÉP MÀU CHO TRẺ TỰ KỶ

Son Rise - Phép Màu Cho Trẻ Tự Kỷ là một tài liệu vô cùng hữu ích dành cho những bậc cha mẹ có con mắc chứng tự kỷ, giúp cha mẹ bổ sung kiến thức

Ánh Chớp Tư Duy (Tái bản 2022)

Sách Ánh Chớp Tư Duy (Tái bản 2022) ------------ Ánh Chớp Tư Duy (Tái bản 2022)   

Cuốn Sách Bùng Nổ Bộ Não Với Siêu Phương Pháp Huấn Luyện Silva

Sách Bùng Nổ Bộ Não Với Siêu Phương Pháp Huấn Luyện Silva ------------ Bùng Nổ Bộ Não Với Siêu Phương Pháp Huấn Luyện Silva  Nhà xuất bản : Nhà Xuất Bản Dân Trí.  Công ty

Dám nghĩ lớn (Bìa cứng) Bản Quyền

Công ty phát hành: First News - Trí Việt Tác giả: David rtz. Ph. D Ngày xuất bản: 2019 Kích thước: 16 x 24 cm Nhà xuất bản: NXB Tổng hợp Số trang: 328 Gía:

Son-Rise : Phép Màu Cho Trẻ Tự Kỷ

Son-rise: Phép màu cho trẻ tự kỷ là một tài liệu vô cùng hữu ích dành cho những bậc cha mẹ có con mắc chứng tự kỷ, giúp cha mẹ bổ sung kiến thức vào “nghiệp

Ánh Chớp Tư Duy (Tái bản 2022)

Sách Ánh Chớp Tư Duy (Tái bản 2022) ------------ Ánh Chớp Tư Duy (Tái bản 2022)   

Trạm Đọc | Thông Minh Hơn, Nhanh Hơn, Giỏi Hơn

Thông minh hơn, nhanh hơn, giỏi hơn là kết quả nhiên cứu của Charles Duhigg về cơ chế hoạt động của năng suất và nỗ lực để tìm hiểu lý do vì sao một số cá nhân và

Nhắm Mắt Lại Bạn Sẽ Thấy - BV

Nhắm Mắt Lại Bạn Sẽ Thấy Cả đời con người luôn tìm kiếm việc yêu và được yêu. Vậy, rốt cuộc yêu là gì? Chúng ta phải yêu thương bản thân và người khác thế

Sách - Ngã rẽ cuộc đời

THÔNG TIN XUẤT BẢN Tên tác phẩm: Ngã rẽ cuộc đời Tên tác giả: Thùy Linh Thương hiệu: Mochibooks Khổ sách: 14.5 x 20.5 cm Số trang: 232 Nhà xuất bản: Lao Động Giá: 169.000đ

Combo 2 cuốn: Nóng Giận Là Bản Năng, Tĩnh Lặng Là Bản Lĩnh + Tuổi Trẻ Vượt Bão (Sách kỹ năng sống khác biệt / thành công / lối sống tư duy tối giản / phát triển bản thân)

1.Nóng Giận Là Bản Năng, Tĩnh Lặng Là Bản Lĩnh  Sai lầm lớn nhất của chúng ta là đem những tật xấu, những cảm xúc tiêu cực trút bỏ lên những người xung quanh, càng

Mặt Trời Vẫn Tỏa Sáng

Mặt Trời Vẫn Tỏa Sáng TRÊN ĐỜI NÀY, KHÔNG CÓ NƠI NÀO BUỒN HƠN NƠI KHÔNG CÓ HY VỌNG Một câu chuyện về đức tin và khát vọng sống. Một câu chuyện khai sáng và

Dọn Dẹp Tối Giản - Phép Màu Mang Bạn Và Người Thân Quay Trở Về

1. Dọn Dẹp Tối Giản - Phép Màu Mang Bạn Và Người Thân Quay Trở Về Tối giản không có nghĩa là bạn phải vứt bỏ hết tất cả mọi đồ đạc, từ bỏ rất

Cội Nguồn Của Hạnh Phúc

Chuyên gia về hạnh phúc nổi tiếng Bruce Hood đưa ra bảy bài học đơn giản làm thay đổi cuộc sống trong quyển sách mà ấn phẩm Booklist của Hiệp hội Thư viện Hoa Kỳ

Bẫy Hoàn Hảo - Sức Mạnh Của Vừa Đủ Trong Một Thế Giới Đòi Hỏi Không Ngừng

Bẫy Hoàn Hảo - Sức Mạnh Của Vừa Đủ Trong Một Thế Giới Đòi Hỏi Không Ngừng Bạn cảm thấy áp lực trong công việc? Bạn thấy cuộc sống của mình bị hình ảnh những

Huấn luyện cảm xúc - Để con trẻ phát triển toàn diện

Mô Tả Sản Phẩm Vì tương lại mười năm trồng cây, vì tương lai trăm năm trồng người. Thế nhưng ngày nay, chúng ta thường chỉ chú ý đến việc nâng cao trí lực và

24 Bài Học Thần Kỳ Nhất Thế Giới - The Master Key System

Cuốn sách The Master Key System – 24 Bài Học Thần Kỳ Nhất Thế Giới của Charles F. Haanel nói về thành công và về cách đạt được sự thành công ấy. Theo kiến giải của Haanel,

Tuyên Ngôn Của Người Anh Hùng Đời Thường

Tuyên Ngôn Của Người Anh Hùng Đời Thường Trong hơn 25 năm qua, Robin Sharma, huyền thoại về lãnh đạo và nhà tiên phong trong lĩnh vực chinh phục bản thân, đã dẫn dắt nhiều tỷ

Bản CV Đẳng Cấp - Tạo Ấn Tượng Mạnh Với Nhà Tuyển Dụng Chỉ Trong 7 Giây

Bản CV Đẳng Cấp - Tạo Ấn Tượng Mạnh Với Nhà Tuyển Dụng Chỉ Trong 7 Giây Đôi điều về James Reed - Tác giả cuốn sách Bản CV Đẳng Cấp James Reed là Chủ

Nghệ Thuật Sống Hạnh Phúc Dưới Góc Nhìn Khoa Học

Nghệ Thuật Sống Hạnh Phúc Dưới Góc Nhìn Khoa Học Tỉ lệ “không hạnh phúc” lắm ngày càng tăng trong cuộc sống Chỉ trong một thập kỉ qua, tỉ lệ người Mỹ nói rằng họ "không hạnh phúc

Combo Đừng Ngồi Chờ Chết Trong Gió Bão và Nóng Giận Là Bản Năng , Tĩnh Lặng Là Bản Lĩnh -sổ tay

Combo Đừng Ngồi Chờ Chết Trong Gió Bão và Nóng Giận Là Bản Năng , Tĩnh Lặng Là Bản Lĩnh -sổ tay Đừng Ngồi Chờ Chết Trong Gió Bão Bạn cảm thấy cuộc sống đan

Combo 2 Cuốn Về Những Lối Sống Nổi Tiếng: Ikigai - Đi Tìm Lý Do Thức Dậy Mỗi Sáng + Sisu - Vượt Qua Tất Cả - Nghệ Thuật Sống Của Người Phần Lan (Tặng Kèm Bookmark Bamboo Books)

Sách - Ikigai - Đi Tìm Lý Do Thức Dậy Mỗi Sáng Ý nghĩa cuộc đời mình là gì? Phải chăng mục đích chỉ là để sống lâu hơn, hay nên tìm kiếm một mục

Một Kiểu Bình Thường Khác

Một Kiểu Bình Thường Khác Nhà xuất bản : Nhà Xuất Bản Dân Trí. Công ty phát hành : Nhã Nam. Tác giả : Abigail Balfe. Kích thước : 15.5 x 24 cm. Số trang

Sức Mạnh Của Hiện Tại (Tặng Kèm Bookmark CÚ MÈO + SỔ TAY XƯƠNG RỒNG)

Sức Mạnh Của Hiện Tại (The Power of Now) của tác giả Eckhart Tolle là một tác phẩm tâm linh nổi tiếng thế giới, được New York Times bình chọn là cuốn sách hay và bán chạy nhất. Với ngôn

Đập Tan Nổi Lo Thi Cử - Crush Your Test Anxiety

Căng thẳng thi cử là một vấn đề phổ biến, nó khiến mọi người lo lắng và khổ sở. Căng thẳng thi cử khiến những người trẻ chán ghét việc học vì phải tập trung

Trang đầu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Trang cuối